Sjaak Bral speelt oudejaarsconference 'Vaarwel 2015' ‘Als je er om kan lachen, kan je ermee omgaan.' Voor de negentiende maal - inmiddels een heus wereldrecord - speelt Sjaak Bral zijn  oudejaarsconference 'Vaarwel'. Inmiddels is deze oudejaarsvoorsteling een vaste waarde in vele theaters van Nederland. Waar heb je zelf het meest om gelachen dit jaar? ‘Mijn vakantie in Noorwegen. Prachtig land, mooi weer. Het heeft maar twee keer geregend: de eerste keer twee weken, en de tweede keer ook. ' Wat kunnen we verwachten in Vaarwel 2015? 'De voorstelling opent met een strijdlied, geinspireerd op de dit jaar overleden Thé Lau. Op de barricades, voor de vrijheid. Een lied over 'Je suis Charlie', dat helaas weer actueel is. Daarna komen in razend tempo de onderwerpen van het jaar voorbij. Van Max Verstappen tot de vluchtelingen. Van de omgevallen kraan in Alphen tot de wederopstanding van Bram Moskowicz. Maar ik kom op adem in mijn moestuin. Die tuin symbool staat voor rust en regelmaat. Het oude Nederland, zeg maar. Milieu, duurzaamheid, het zijn ook thema's van dit jaar. Na de pauze komt er een bijzonder Haags figuur langs om zijn visie op het jaar te geven. Wie, dat verklap ik nog niet. En natuurlijk zijn er nieuwe liedjes over dit jaar, zoals 'Dreigende Toon' en 'Vind ik leuk'. Ook pianist Daniel Roos is weer van de partij.' Je hebt een nieuwe CD gemaakt: Liedjes van Vaarwel. 'Een lied kan een onderwerp op een andere manier kleuren. Zoals het nummer 'Zweef' van vorig jaar, dat ook op de Cd staat. Ik gebruik een liedje vrijwel altijd om een boodschap over te brengen, vrolijk of juist serieus. In die zin zijn het echt cabaretliedjes. En nu is er een CD met 16 van die liedjes, zo goed als live opgenomen in de studio. Met de band. Voor de fans. Ook te downloaden via de Apple Store.' Je maakt de voorstelling op de vloer. Tijdens try-outs. 'Try-outs helpen bij de timing van de grappen. Ik moet weten waarom mensen gaan lachen, wanneer, in welk ritme, waarom ik het woord zo zeg. Schrijven is voor mij een ambacht. Ik wil een grap perfectioneren. Vreemd genoeg kun je 'm dan pas iedere avond net iets anders vertellen. Daarnaast weet je ook welke onderwerpen beklijven en welke niet. Ik had vijf A-4'tjes over Griekenland en de Grexit, er is één grap over. Allemaal weggeflikkerd. Teveel en te laat.' De aanslagen in Parijs liggen nog vers in het geheugen. Kan humor met zoveel ellende nog iets betekenen?   'De avond dat Fortuyn werd vermoord stond ik in theater, samen met de jongens van de Ashton Brothers. Andere artiesten wilde niet optreden, wij wel. We hebben een fantastische avond gehad. Zo ook op de avond na de aanslag in Parijs, in Brielle. Volle bak en flink gelachen. Humor is, na muziek, het mooiste verwerkingsmechanisme dat we hebben.Te kort op de gebeurtenis, dat kan wel fnuikend zijn. Het is beter even te wachten. Afstand schept inzicht. Toch zal ik de humor niet schuwen als het ons verder helpt. Als  je er om kan lachen, kan je er mee omgaan.' Lachen we dan onze onzekerheid weg? ‘Het is net als wonen in Groningen. Waarvan jij dacht dat het de bodem van je bestaan was, is altijd al onstabiel geweest. Maar je wist het niet. En dan duizelt het even. Het relativeren van de harde werkelijkheid: daarin schuilt de betekenis van de humor. Daarom is een oudejaarsconference zo’n fantastische happening. Een afgebakende periode, een moment van bezinning, nog één keer omkijken naar wat er goed en slecht ging. Daar gaat een helende werking van uit.’ Speelllijst en info: www.sjaakbral.nl