Column

Bericht uit Birma

03-09-2012
Er zijn niet veel mensen die kunnen zeggen dat er speciaal voor hen een snelweg is aangelegd. Hillary Clinton wel. Zij was in maart in Birma en de militaire junta wilde laten zien dat er nu echt iets gaat veranderen in Myanmar (Birma). Over diezelfde snelweg rol ik de hoofdstad Yangon weer binnen, na ruim drie weken te hebben rondgetrokken door dit wanhopige land. Er zijn mensen die zeggen: 'Ik wou dat ik terug kon in de tijd'. Wel, ik kan u Birma van harte aanraden: een geheel verzorgde 21-daagse reis door de Middeleeuwen. Decennialang is dit land aan zijn lot overgelaten. Leeggeplunderd door de militaire machthebbers, die de talrijke bodemschatten (olie, gas, goud, edelstenen) verkochten aan de Chinezen. Schathemelrijk zijn ze. En nu ineens van gedachten veranderd? Volgens Lu Zaw is de 'omwenteling' een lachtertje. Ik ontmoet hem en zijn broers (bekend als de Moustache Brothers) in Mandalay. Dit drietal - wij zouden ze cabaretiers noemen - is wereldberoemd in Birma. 'They changed costume', zegt Lu, 'but are still the military. They only changed skin. They are like snakes.' Zijn argwaan is te begrijpen. Hij zat jarenlang in de gevangenis omdat hij grappen maakte over de militaire junta. Tegen een collega van hem zei de gevangenisdirecteur: 'Ik laat je vrij, je mag weer zeggen wat je wil.' Dat was niet zo moeilijk: 's mans complete gebit was er met een stuk ijzer uitgeslagen. Vrijheid van meningsuiting is er niet in Birma. Ieder krantenartikel moet nog steeds worden voorgelegd aan de censor. Er is niet of nauwelijks electriciteit, er is geen infrastructuur, het meest gebruikte vervoermiddel is paard en wagen, gezondheidszorg is vrijwel non-existent en onderwijs bestaat uit het opdreunen wat de militairen voorschrijven. Kort gezegd: Birma laat zien wat er gebeurd als een samenleving aan zijn lot wordt overgelaten. Teveel indrukken. Mijn gedachten ordenen lukt niet, ik krijg er de loop niet in. De enige loop die ik heb is buikloop. Natuurlijk, er blijft meer dan voldoende over om van te genieten. De schoonheid van de natuur, de zachtheid van het volk, de mystieke ontmoeting met hun geloof, het zuivere boeddhisme. Maar ik verlaat dit land met meer vragen dan antwoorden.